CHÚA NHẬT VI QUANH NĂM
CHÚA NHẬT VI QUANH NĂMSách Huấn Ca 15,15-20;
Thư Thứ I của Thánh Phaolô gửi tín hữu Corintô 2:6-10
và Phúc Âm Thánh Matthêô 5:17-37
Bài trích Phúc Âm theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ lề luật hay các tiên tri: Ta không đến để hủy bỏ, nhưng để kiện toàn. Vì Ta bảo thật các con: Cho dù trời đất có qua đi, thì một chấm một phẩy trong bộ luật cũng không bỏ sót, cho đến khi mọi sự hoàn thành. Bởi vậy, ai hủy bỏ một trong những điều luật nhỏ mọn nhất, và dạy người khác làm như vậy, sẽ kể là người nhỏ nhất trong Nước Trời; Trái lại, ai giữ và dạy người ta giữ những điều đó, sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời. Nếu các con không công chính hơn các luật sĩ và biệt phái, thì các con chẳng được vào Nước Trời đâu. Các con đã nghe dạy người xưa rằng: Không được giết người. Ai giết người, sẽ bị luận phạt nơi toà án. Còn Ta, Ta bảo các con: Bất cứ ai phẩn nộ với anh em mình, thì sẽ bị toà án luận phạt. Ai bảo anh em là ngốc, thì bị phạt trước công nghị. Ai rủa anh em là “khùng”, thì sẽ bị vạ lửa địa ngục. Nếu ngươi đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ người anh em đang có điều bất bình với ngươi, thì ngươi hãy để của lễ lại trước bàn thờ, đi làm hòa với người anh em ngươi trước đã, rồi hãy trở lại dâng của lễ. Hãy liệu làm hòa với kẻ thù ngay lúc còn đi dọc đường với nó, kẻo kẻ thù sẽ đưa ngươi ra trước mặt quan tòa, quan tòa lại trao ngươi cho tên lính canh và ngươi sẽ bị tống ngục. Ta bảo thật cho ngươi biết: “Ngươi sẽ không thoát khỏi nơi ấy cho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng!” Các con đã nghe nói với người xưa rằng: “Chớ ngoại tình”. Còn Ta, Ta bảo các con: “Hễ ai nhìn xem phụ nữ mà ước ao phạm tội với họ,thì đã ngoại tình với họ trong lòng rồi. Nếu con mắt phải của con nên dịp tội cho con, thì hãy móc nó mà ném xa con; vì thà mất một chi thể còn lợi hơn là toàn thân bị ném vào hỏa ngục. Và nếu tay phải con nên dịp tội cho con, thì hãy chặt mà ném nó xa con; vì thà mất một chi thể còn hơn là toàn thân bị ném vào hỏa ngục”. Cũng có lời dạy rằng: “Ai ly dị vợ mình, trừ trường hợp tà dâm, thì làm cớ cho vợ ngoại tình;
và ai cưới người vợ đã ly dị, cũng phạm tội ngoại tình”. Các con cũng đã nghe có lời bảo người xưa rằng: “Chớ thề gian, nhưng hãy giữ trọn lời mình thề với Chúa”. Còn Ta, Ta bảo các con: “Ðừng thề chi cả; đừng lấy trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa; đừng lấy đất mà thề, vì đất là bệ chân Người; đừng lấy Giêrusalem mà thề, vì là thành của Vua cao cả. Cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì ngươi không thể làm cho một sợi tóc ra trắng hay đen được. Nhưng lời nói của các con phải là: Có thì nói có, không thì nói không, thêm điều đặt chuyện là bởi ma quỷ mà ra”. Ðó là lời Chúa.
Diễn ý Phúc Âm
Luật mới kiện toàn luật cũ:
Phẩn nộ anh em cũng đủ ra toà.
Miệt thị tưởng không nhằm nhò.
Công nghị luận tội! Hỏa lò chui vô.
Lễ dâng đã sẵn đem phô,
Bất hoà còn đó! Đừng vô! Nên về!
Làm hòa thân hữu đề huề,
Trở lại dâng tiến mọi bề yên vui.
Mắt nhìn phụ nữ lòng nuôi,
Tà tâm ong bướm sướng vui thoả lòng.
Chắc ăn không phải dài dòng,
Tội nặng rồi đó! Động lòng tà dâm!
Tân Uớc hệ tại thành tâm:
Ngày đêm tín thác lâm râm nguyện cầu:
Cho con tin Chúa trên đầu,
Tin tưởng phó thác cho dầu gian nan. Amen.
I. Sứ điệp Phúc Âm:
- Chúa Giêsu xuất hiện như một Môsê mới: Thành lập dân mới với lề luật mới.
- Luật mới dựa trên và kiện toàn luật cũ.
- Kiện toàn bằng cách:
- Chu toàn lề luật từ nội tâm chứ không hệ tại việc đánh giá theo hình thức bên ngoài.
- Đặt trọng tâm nơi: Sống hoà bình, yêu thương và tha thứ cho nhau.
II. Dẫn giải Phúc Âm:
Luật Cựu Ước, cụ thể là Mười Điều Răn Chúa là luật Chúa.
Luật Tân Ước, cụ thể là Tám mối Phúc Thật hay Hiến Chương Nước Trời cũng là luật Chúa. Tại sao ngay từ đầu Chúa không ra luật hoàn chỉnh một lần cho xong, để rồi bây giờ phải nói là “Thầy đến không phải để bãi bỏ mà để kiện toàn”?
Lề luật Môsê là luật Chúa, nhưng chúng ta cũng dễ nhận ra những điểm bất toàn như sau:
Coi nhẹ yếu tố cá nhân, nhưng đặt nặng vai trò tập thể, hay xã hội thời ấy nói chung.
Thí dụ: Nếu ngươi tuân giữ lệnh truyền của Ta, Ta sẽ chúc phúc cho ngươi và con cháu ngươi hay Ta sẽ tru diệt kẻ thù ngươi….
Phần thưởng Chúa ban cho người tuân giữ luật là những gì hoàn toàn vật chất và trần thế.
Thí dụ: Ngươi sẽ được đất nước ấy làm sản nghiệp và mọi dân nước sẽ làm nô lệ ngươi. Hay “Ta sẽ trrả thù cho ngươi!”
Coi nhẹ yếu tố nội tâm, chỉ nhắm vào những khả thị bên ngoài.
Thí dụ: Ngày Sabát không được đi quá 150 bước. Đi ra đường gặp người ngoại giáo là ô uế, về nhà phải thanh tẩy. tắm rửa. Phải giữ luật thanh tẩy trước khi ăn mới là lành thánh.
Coi nhẹ sự thành tâm tự giác mà chú trọng đến khống chế, ép buộc.
Thí dụ: Đàn bà ngoại tình thì phải bị ném đá cho đến chết. Hay được quyền trả thù theo luật: mắt thế mắt mà răng đền răng.
Chúa là Đấng hoàn thiện hoàn hảo mà lại có thể
ra những luật lệ bất toàn như thế sao?
Bất toàn làm người ta nghĩ đến những sai sót. Không, luật Cựu Ước, tức Luật Môsê không có sai sót nhưng ở mức độ thấp so với luật Tân Ước. Luật được thiết lập hay ban hành theo tiến trình của thể lý, của tâm trí và văn hoá xã hội nơi con người sinh sống.
Con người đã có mặt trên quả địa cầu hàng triệu năm rồi. Chúng ta không rõ con người lúc đầu như thế nào. Ông Charles Darwin chủ trương thuyết tiến hóa và cho con người bởi khỉ mà ra. Thuyết tiến hóa Darwin không phải được mọi người nhìn nhận. Tuy nhiên tất cả mọi người đều biết rằng: Con người ngày nay khác với con người 100 năm trước, khác với con người 1.000 năm trước và phải rất khác với con người hàng triệu năm trước. Một ngàn năm trước, bộ tộc Lạc Việt ở phía Nam được gọi là Giao Chỉ, vì khoảng cách hai ngón chân bành to ra. Ngày nay không ai còn tìm thấy người Giao Chỉ hai ngón chân bành to nữa.
Hình dạng con người đã tiến hóa. Trí óc con người càng tiến hóa hơn. Dân tộc thiểu số ở miền sơn cước không có óc trừu tượng như người Kinh. Đơn vị đo lường của họ cụ thể là vật. Thí dụ một con bò hay hai con bò trước mắt chứ không có hai con bò trên giấy hay trong trí. Nên họ không thể làm toán. Không biết tính, tức không có con số trừu tượng thì làm sao có toán học.
Lịch sử loài người có thời văn minh đồ đá hay thời đá đẽo. Tức thời tiền văn minh. Sinh hoạt con người không khác gì với những loài vật khác. Lúc đó chắc chắn rằng con người khi đến tuổi dạy thì và đòi hỏi sinh lý thì giao hợp với người khác phái thôi. Đó là tự nhiên! Chúa chắc không thể ra luật cấm ngoại tình hay giữ một vợ một chồng lúc đó hay hôn phối họ máu hàng dọc bị triệt tiêu. Trình độ hiểu biết của con người lúc đó không hiểu thế nào là tình nghĩa vợ chồng và việc giao hợp nam nữ.
Linh mục chăm sóc những giáo xứ thổ dân da đỏ trong địa phận tôi đều gặp chung một vấn đề khó khăn và không sao giải thích cho thổ dân được. Đa số phụ nữ làm mẹ ở tuổi 15 và không rõ cha đứa bé là ai? Một anh chàng nào đó cần cô ta và cô ta trao thân. Nhiều khi anh chàng đó là anh trai hay chú bác của cô gái đó. Nhiều khi anh chàng đó là một anh bụi đời, vô gia cư, say rượu nào đó. Tại sao chỉ trao thân cho người mình lấy theo giấy tờ, còn người mình tội nghiệp hay thương hại thì sao lại không trao thân để an ủi họ? Có gì sai với luật tự nhiên không?
Mới cách nay 60 năm thôi, thời Tự Lực Văn Đoàn, quyển tiểu thuyết Đoạn Tuyệt của Nhất Linh cho chúng ta thấy là cô vợ cả không sinh con phải đi lấy vợ lẻ cho chồng đẻ con cho nhà chồng. Bà Sara đi lấy Aga cho chồng mình là ông Abraham để có con là Ismael. Hai con gái của ông Lot phục rượu cho ông say để ông ăn ở với mình và có con với cha mình.
Cách nay 25 năm thôi, không ai hiểu nỗi có ngày hôm nay, một lá thư gửi đi cả một vòng trái đất chỉ mất có một giây như thư điện tử ngày nay. Cũng không lâu lắm trước đây, ai có thể tưởng tượng ra rằng: Hai người yêu nhau có thể thấy nhau và tâm sự với nhau qua hệ thồng viễn thông Skype.
Tiến hóa, tiến bộ hay phát triển văn mình xảy ra từng ngày, trên từng con người và trong những xã hội khác nhau. Nên lề luật của Chúa trong Cựu Ước cần kiện toàn, không vì sai, nhưng cho phù hợp với trình độ phát triển tâm trí của con người. Một cách dễ hiểu: Không ai đi dạy về hy sinh bác ái cho đứa trẻ mới vào lớp Mẫu giáo. Không ai có thể nói về Thiên Chúa Ba Ngôi cho những em học sinh lớp Một. Không ai khổ công đi giải thích về ly dị hay ngoại tình hay đơn hôn và vĩnh hôn cho một người theo đạo Hồi.
Nên luật Cựu Ước không sai, nhưng đã được áp dụng và mang ích lợi cho những con người sống cách nay hơn ba ngàn năm. Luật Tân Ước, cũng là luật Chúa, đến kiện toàn luật Cựu Ước và đã được áp dụng nhằm mang ích lợi cho thời Tân Ước. Luật nầy đã được tiếp tục áp dụng và giải thích phù hợp cho từng thời đại cũng như từng nơi chốn trong thế giới ngày nay.
Từ đó, chúng ta mới có 1752 khoản Giáo luật cho Giáo hội Tây phương và 1546 khoản luật cho Giáo hội Công giáo Đông phương. Tất cả là để kiện toàn và mang ích lợi cho phần rỗi các linh hồn ở mỗi thời đại và hoàn cảnh văn mình.
III. Thực hành Phúc Âm:
Tránh những câu nói vô ích làm con người dễ xa nhau!
Chúa cho con người sử dụng ngôn ngữ để hiểu nhau, để cảm thông và để xây dựng xã hội văn minh tiến bộ. Tuy nhiên, nhiều khi người ta dễ xa nhau hay sinh ra bất bình vì những câu nói vô ích và gây bất hoà.
Năm 1989, trại tỵ nạn Pulau Bidong ở Mã Lai qui tụ một số những anh em chủng sinh từ những miền khác nhau: Trung, Nam, Bắc… Có một anh em chủng sinh người Huế giỏi và thông minh, nhưng lại quá tự hào về xứ Huế của mình. Anh em ấy biết tôi chưa đến Huế bao giờ, nên đã mạnh miệng nói với tôi vài lần rằng: Người Việt Nam mà không biết Huế, chết còn sướng hơn! Tôi không muốn mạt sát để trả đũa anh em mình, nhưng cũng đã phải nói: Nếu đừng nói câu đó thì tốt hơn!
Khi vào Chủng viện Canada năm 1991, tôi mừng quá sức vì gặp một anh em chủng sinh Việt Nam tu dòng và học trong Chủng viện. Khi biết tôi ở trại tỵ nạn mới sang và học làm linh mục cho địa phận, tức linh mục triều. Thầy ấy đã nói với tôi: Sang dòng mà tu, tu bên địa phận, chưa học được mấy chữ thì đã làm cha rồi. Thầy chê là linh mục triều học dốt. Đây cũng là ý chung của nhiều người, chứ không gì của riêng ai. Nhưng tôi nghĩ: Sao lạ vậy ta, mình mới gặp thầy ấy lần đầu, mừng muốn chết, sao thầy lại nói chi những lời chê bai nầy?
Có lần tham dự đại hội ở, nghe tôi nói giọng người miền Nam, một Cha đã hơi đứng tuổi ở Mỹ đã nói: Mấy cái anh vùng bốn chỉ có biết ăn nhậu! Tôi hơi nghiêm giọng và nhái giọng miền Bắc của Cha ấy: Xin cụ đừng quơ cả nắm! Xin cụ đừng đánh cả cụm đấy nhé!
Hòa bình hay hoà thuận rất quí báu! Bất hòa hay chiến tranh, hận thù ân oán thường bắt đầu bằng những lời nói vô ích, nhiều khi rất ấu trĩ và bộc lộ tính kiêu căng, khinh người nơi chúng ta. Người trưởng thành và khôn ngoan nên tránh những lời nói dễ gây bất hoà. Vì phải để của lễ trước bàn thờ mà đi làm hòa với anh em mình trước.
Phương Châm Sống Thọ
Sống không giận, không hờn, không oán trách.
Sống mĩm cười với thử thách chông gai.
Sống vươn lên theo nhịp nắng ban mai
Sống an hòa với những người chung sống
Sống là động như lòng luôn bất động
Sống là thương, không vấn vương đáp trả
Sống thanh cao, danh lợi mãi coi thường
Tâm bất biến giữa giòng đời vạn biến.
Cũng có thể lì xì cho nhau như đã đề nghị trong dịp mừng Xuân vừa qua:
Năm mới xin 5 đồng:
Đồng tin, đồng cậy, đồng lòng, đồng nhân bác ái, đồng tâm hiếu hòa.
Lm. Phêrô Trần Thế Tuyên
Bài liên quan:
Thơ, Nhạc diễn ý bài Phúc Âm Chúa Nhật 6 Thường Niên | Quang Hoài
