vô hạ
1. Hơn năm chục năm trước, khi trong ca đoàn thiếu nhi tại Cần Thơ, mình đã rất thích thú với bài ca sau đây mỗi khi anh trưởng đánh nhịplấy trớn vào Ca Nhập Lễ: “Vui ca lên nào con cái Sion, vì Ðấng Cứu Chuộc rất oai hùng, Người ngự trong nhà ngươi…” của Nhạc sĩ Hoàng Kim.
Nhưng tại sao hai từ “Con Cái” được dùng không phải là nguyên văn của Thánh kinh như bên dưới? Để rõ hơn, xin đọc chính bản văn và cũng chịu khó xem thêm 2 bài Sách Thánh của Chúa Nhật 14 Thường Niên A nữa.
2. Vào bài đọc 1. Sách Dacaria 9:9-10. Xin theo vài hàng trong bản Anh ngữ cho rõ hơn.
Rejoice greatly, O daughter of Zion! Nầy con gái cô gái thiếu nữ Sion, hãy vui mừng cả thể! Sound aloud, O daughter of Jerusalem! Ô thiếu nữ Giêrusalem, hãy lớn tiếng reo hò! Behold, your king is coming to you. Hãy nhìn xem, vua của cô đang đến với cô. Người là Đấng công chính và cứu độ. Người khiêm tốn ngồi trên lừa con, con của lừa mẹ. Người đã loại bỏ các chiến xa khỏi Ephraim, và ngựa khỏi Giêrusalem. Cung tên chiến trận sẽ được phá huỷ. Người sẽ công bố hoà bình cho các dân tộc. Quyền bính của Người sẽ bành trướng từ biển này đến biển nọ, từ sông cái đến tận cùng trái đất”.
3. Qua Bài đọc 2 (Rm 8,9.11-13) “Anh em không bị xác thịt chi phối mà được Thần khí chi phối, bởi vì Thánh Thần của Thiên Chúa ở trong anh em. Nếu ai không có Thánh Thần của Đức Kitô, thì kẻ ấy không thuộc về Người… Và nếu Thánh Thần của Đấng đã làm cho Đức Giêsu Kitô từ cõi chết sống lại ở trong anh em, thì Đấng đã làm cho Đức Kitô từ cõi chết sống lại, cũng cho xác phàm phải chết của anh em được sống, nhờ Thánh Thần Người ngự trong anh em…
Tới Tin Mừng (Mt 11,25-30): “Khi ấy, Chúa Giêsu lên tiếng nói rằng: “Lạy Cha là Chúa trời đất, Con xưng tụng Cha, vì Cha đã giấu không cho những người hiền triết và khôn ngoan biết những điều ấy, mà lại mạc khải cho những kẻ bé mọn. Vâng, lạy Cha, vì ý Cha muốn như vậy. – Mọi sự đã được Cha Ta trao phó cho Ta. Và không ai biết Con, trừ ra Cha. Và cũng không ai biết Cha, trừ ra Con và kẻ Con muốn mạc khải cho.
“Tất cả hãy đến với Ta, hỡi những ai khó nhọc và gánh nặng, Ta sẽ nâng đỡ bổ sức cho các ngươi. Hãy mang lấy ách của Ta và hãy học cùng Ta, vì Ta dịu hiền và khiêm nhượng trong lòng, và tâm hồn các ngươi sẽ gặp được bình an. Vì ách của Ta thì êm ái, và gánh của Ta thì nhẹ nhàng”.
4. Dưới đây, xin tìm hiểu một từ ngữ đặc biệt quan trọng, giúp hiểu rõ bài đọc 1 liên kết với bài 3 là thế nào và cũng thêm một chút minh giáo nữa.
Hôm nay, mỗi lần hát Vui Ca Lên Nào … làm mình nhớ tới lời dặn dò của một bậc đàn anh là Cố Linh Mục Bùi Hoàng (GP. Mỹ Tho, #1945-#2005) rằng: Với hiểu biết Thánh Kinh, ta dùng chữ “thiếu nữ” thay cho “con cái”.
5. Tác Giả Hoàng Kim đã dùng chữ “Con Cái” bao gồm nam phụ lão ấu, có lẽ do trình độ Thánh Kinh của giáo dân thời bài hát ra đời, vì sợ người ta nghĩ vua Cứu Thế cũng như vua chúa trần gian đắm mê sắc dục, chỉ được hô hào với những đoàn thiếu nữ xinh đẹp ra chào đón?
6. Mà lo xa cũng có lý, vì một người bạn thân gốc Biên Hòa của mình, sau 1975 có qua hai năm trường Cao Đẳng Sư Phạm, đã được thầy cô chủ nhiệm mở đường bình phẩm câu thánh kinh trên, đúng như cái lo xa của Nhạc Sĩ Thánh Ca Hoàng Kim.
Nếu không tới những lớp bổ túc giáo lý hay Thánh Kinh thì mình cũng đã à à, dạ dạ, phải phải, vuốt đuôi theo thâm ý chua cay của thầy cô chủ nhiệm chuyên nhìn đạo Chúa với cập kiếng đen. Vì quyền lợi thế gian, người ta cố ý nhục mạ Chúa Giêsu và đạo lý của Người mà không cần suy xét, học hỏi tìm về tới cội nguồn.
7. Để tìm hiểu coi tại sao từ ngữ “thiếu nữ” được Ngôn Sứ Dacaria xử dụng trên đây, dù mình không có dịp học nhiều, nhưng đã thỉnh vấn một số vị có uy tín và được biết: Thời Tổ Phụ Abraham và trước đó nữa, vùng Lưỡng Hà Địa đã có nền văn minh cao cấp hơn 4000 ngàn năm rồi. Và nhân loại thời đó theo chế độ mẫu hệ cho chắc ăn. Nên những cuộc tiếp đón vua chúa được phái đẹp quan trọng đi đầu. Từ đó Ký Lục Thánh Kinh đã dùng lối văn hoá nòng cốt và cả thói quen vùng miền nầy, khi đón chào Đấng Cứu Thế.
8. Thêm nữa, trong khi chờ đợi gặp được những bậc cao minh, xin tạm xem chú giải trong The Holy Bible, English Standard Version, be Crossway, edition 2011, Sách 2 Vua 19:21: nguyên văn tỏ tường: Daughter of Zion (or daughter of Jerusalem) is frequently used in the OT (Old Testament) as a personification of the city of Jerusalem and its inhabitants. Jerusalem is defenseless as a virgin daughter, but because of the lord’s protection she will not be violated by mighty Sennacherib; in fact, she wags her head at him, scoffing at his pride.
Cô gái Sion (hay con gái Giêrusalem) thường được dùng trong Cựu Ước để nhân cách hóa thành Giêrusalem và cư dân. Giêrusalem không tự vệ như một trinh nữ (vì chỉ yếu ớt một mình) nhưng nhờ Chúa bảo vệ, nàng sẽ không bị cường quyền Sennacherib (vua Assyria xâm lăng) bạo hành; thực vậy, nàng lắc đầu khinh khi ông ấy.
8. Những dòng giải thích ngắn gọn trở lên, giúp mình nắm được chút ít ý chính của bài đọc 1, liên kết tới bài Phúc Âm. Cả hai dẫn tới cùng chung đại ý:
Đồi Sion hay Thành Giêrusalem là toàn dân Chúa, qua hình ảnh cô gái ngây thơ như kẻ bé mọn, mà Chúa Giêsu nói tới trong kinh cầu cùng Cha. Chúng con bé nhỏ vô dụng, không làm được việc gì, chỉ biết cậy dựa và Chúa. Nên Chúa thương tình, đến với con người trước nhất.
9. Nhờ biết mình nhỏ bé như trẻ thơ, điều mà những nhà thông thái, kinh sư, thượng phẩm không nhìn thấy, vì cao ngạo cậy dựa vào trí óc khôn ngoan của loài người. Nên họ cố chấp trong luật cũ mà tới hôm nay, đa số Do Thái vẫn còn như vậy.
Từ đó Chúa Giêsu đã mạc khải đạo lý cao siêu Thiên Chúa Ba Ngôi yêu thương con người. Cho họ gọi Ngài là Cha và muốn chúng con yêu Chúa hết lòng cùng thương đồng loại như chính mình, trong lối sống mới nhờ Thánh Thần của Chúa hướng dẫn và thánh hóa, giúp vượt lên khỏi tính nặng nề của xác thịt.
Ba mục đích và yêu cầu trên nầy không dễ làm Chúa ơi! Nhưng con ráng lên với ơn Chúa trợ lực, để mỗi ngày mỗi mới một chút, hai chút, rồi đôi chút nữa.
10. Xin giúp con học nơi Chúa hiền lành từ bên trong là thấy mình nhỏ bé, yếu kém, bất toàn để biết đối nhân xử thế như ý Chúa muốn.
11. Xin cho con biết khiêm nhường nhận ra chính mình là ai, ở đâu trong bậc thang xã hội nầy, sau khi đã tận nhân lực, mà không tranh chấp thứ bậc cách bất chính quỉ quyệt, dù có thua thiệt vì danh Chúa ít nhiều.
12. Sau hết, hiện nay loài người phải vất vả và khổ cực như trong nửa đầu năm 2020 nầy, do dịch cúm Corona đã hoành hành, rồi lại tái phát khắp nơi. Có rất nhiều người bị ảnh hưởng do mất việc và sinh kế trở nên rất nặng nề hơn bao giờ hết trên cõi đời nầy, do con cái của bóng tối trục lợi gây ra nhiều hơn là từ thiên nhiên.
Nên lời dịu dàng của Chúa rất an ủi và tăng thêm nghị lực khi chấp nhận Chúa là ách của vị Thầy dẩn đường, để thực hành gánh luật yêu thương của Chúa như trong Mt. 11:28-30: “Những ai đang vất vả gánh nặng, hãy đến cùng Ta, Ta sẽ cho yên nghĩ”.
