“Nhà nguyện Sistine thuộc thời kỳ Trung cổ” bị chôn vùi khoảng 1200 năm

Trải qua hơn một thiên niên kỷ dưới lòng đất, và sau hơn một thế kỷ khai quật, một trong những nơi kính thờ Mẹ Maria cổ xưa nhất được biết đến ở Roma đã mở cửa trở lại vào năm 2017. Nằm ngay trung tâm của Kinh thành muôn thuở bên cạnh Công trường La Mã, Vương cung Thánh đường Santa Maria Antiqua đã được (tái) phát hiện bởi nhà khảo cổ người Roma, Giacomo Boni, 117 năm trước trên sườn đồi Palatine.

Thật nghịch lý, đã bị chôn vùi khoảng 1.200 năm mang ý nghĩa giải thoát cho Vương cung Thánh đường này. Phần lớn di sản nghệ thuật của các thế kỷ thứ 7 và 8 đã hoàn toàn hoặc một phần bị thất lạc do các cuộc nổi dậy bài trừ tượng thánh, do đó, các bức bích họa vẫn còn được lưu giữ trong vương cung thánh đường ngày nay là một bằng chứng duy nhất cho nghệ thuật Kitô giáo từ kỷ nguyên sơ khai, quý hiếm không chỉ đối với Roma nhưng đối với toàn thế giới.

Đặc biệt đáng chú ý là một tấm bích họa Mẹ Maria được xem là bức ảnh cổ nhất của Đức Trinh Nữ Maria với Chúa Hài đồng Giêsu, theo kiến trúc sư Francesco Prosperetti, người giám sát các hiện vật khảo cổ ở Roma. Đây thực sự là ảnh thánh lâu đời nhất của Roma.

Nhưng một trong những điều thú vị nhất còn tồn tại của quần thể kiến trúc Santa Maria Antigua là chính quá khứ Byzantine của Roma. Sự đánh giá bằng những chữ khắc bằng tiếng Hy Lạp trên đá cẩm thạch và trên các bức tường của vương cung thánh đường, Roma là một thành phố song ngữ. Ngoài ra, phong cách Byzantine không thể phủ nhận của các ảnh tượng thánh của Santa Maria Antigua cho thấy sức ảnh hưởng của Đế quốc Đông La Mã không chỉ tiến đến bờ biển Ý tại Ravenna, mà tiến đến chính Đồi Palatine.