Hồng y Christophe Pierre: “Đức Lêô rất điềm tĩnh”

Hồng y Christophe Pierre: “Đức Lêô rất điềm tĩnh”

lefigaro.fr, Jean-Marie Guénois, 2025-05-15

Hồng y Christophe Pierre, nhà ngoại giao Pháp, đại sứ Vatican tại Hoa Kỳ, giải thích lý do và cách thức làm sao một người Mỹ đến được ngai Thánh Phêrô.

Hồng y Christophe Pierre người Pháp rất kín đáo, năm nay ngài 79 tuổi và giữ một trong những vị trí quan trọng nhất trong ngành ngoại giao Vatican: sứ thần ở Washington, nước Mỹ. Một địa vị trở thành chiến lược của Giáo hội công giáo kể từ khi Tổng thống Trump trở lại chính quyền, ông có quan hệ căng thẳng với Vatican, nhất là khi Hồng y Robert Francis Prevost làm Giáo hoàng. Hồng y Christophe Pierre trả lời phỏng vấn, ngài nêu lên những mục tiêu của triều Đức Lêô XIV.

Trước mật nghị, dư luận cho rằng một người Mỹ không thể được bầu vì quốc tịch của họ. Như thế chuyện gì đã xảy ra?

Hồng y Christophe Pierre: Trước tiên tôi phải nói, tôi không thể tiết lộ bất cứ bí mật nào! Nếu cuộc bầu cử này có thể diễn ra, điều đó nói lên rất nhiều điều về quyền bầu cử rất đặc biệt này. Thực ra, việc bầu giáo hoàng không phải là vấn đề bầu cử. Không có tiền không có đấu tranh. Trên hết, cần có sự suy tư và phân định của 133 hồng y cử tri. Chúng tôi đến từ khắp nơi trên thế giới, chúng tôi không biết nhau, nhưng chúng tôi có chín ngày để nói chuyện, để chuẩn bị và để tìm hiểu suy nghĩ của nhau. Từng cá nhân, mỗi hồng y là một nhân cách, nhưng chúng tôi không thuộc về một câu lạc bộ, một nhóm, một phe phái nào. Chúng tôi thuộc về một Giáo hội, Giáo hội công giáo!

Nhưng đây chưa phải là điểm quan trọng khi một người Mỹ được bầu vào ghế Thánh Phêrô không?

Vì sao không thể là một Giáo hoàng người Mỹ? Tôi là Sứ thần Tòa thánh tại Hoa Kỳ. Giáo hội là một thực thể có giá trị ở đó: trong số 330 triệu dân, có 80 triệu người Công giáo, đã là một phần tư dân số. 

Đây có phải là cuộc bầu cử chính trị không?

Không! Tôi đã nói điều này một lần với các hồng y bạn, họ đều có cùng suy nghĩ: cá nhân tôi trải nghiệm việc này như một phân định của Chúa Thánh Thần, dù có chiều kích chính trị theo nghĩa của thần học gia Péguy: “Tất cả bắt đầu bằng thần bí và kết thúc bằng chính trị.”

Chiều kích chính trị này như thế nào?

Chiều kích chính trị trước hết là nhìn nhận thực tế như nó vốn có. Chúng tôi đại diện cho các Giáo hội trên khắp thế giới, có liên quan đến hệ thống chính trị. Ở Hoa Kỳ như chúng ta biết, Giáo hội Mỹ bị cuốn vào sự phân cực của nước Mỹ, với những căng thẳng của nó.

Việc bầu một Giáo hoàng người Mỹ có thể làm giảm căng thẳng này không?

Không, việc bầu Giáo hoàng không nhằm mục đích này! Chúng tôi tìm người phù hợp với ý Chúa nhất. Chúng tôi có 10 ngày để cầu nguyện, suy gẫm, lắng nghe nhau. Đây là cách tiếp cận theo tinh thần đồng nghị giúp chúng tôi cân nhắc mọi chuyện. Và rồi, sẽ đến lúc Chúa Thánh Thần hành động… Tôi tin vào điều này! Lúc đầu, chúng tôi tìm hiểu nhau, chúng tôi cảm thấy khó chịu vì muốn đi thẳng vào vấn đề nhanh hơn, chúng tôi hơi chậm một chút, điều đó là bình thường. Và rồi mọi việc ổn thỏa, chúng tôi nghiêm túc tìm hiểu: các vấn đề quan trọng nằm ở đâu? Chúng tôi sẽ bỏ phiếu cho ai? Tôi không thể nói chuyện này xảy ra như thế nào. Nhưng đã có lúc chúng tôi thấy ánh sáng xuất hiện, và chúng tôi vượt qua ngưỡng cửa…

Cha biết rõ Đức Lêô, cha có thể cho chúng tôi biết tính cách của ngài?

Trước hết ngài là người Mỹ nhưng cũng là người la-tinh. Ngài phục vụ ở Châu Mỹ la-tinh nhiều hơn ở Mỹ. Ngài rất mộ đạo. Đức Phanxicô là tu sĩ Dòng Tên, ngài là tu sĩ Dòng Thánh Augustinô. Ngài đại diện cho một trong những linh đạo vĩ đại của Giáo hội. Thánh Augustinô là một tượng đài! Và Đức Lêô là một tu sĩ thuần túy theo tinh thần Thánh Augustinô. Ngài giữ chức Bề trên Tỉnh Dòng hai lần, với chức vụ này ngài sống ở Rôma 15 năm. Sau đó ngài được bổ nhiệm làm giám mục của Peru. Ngài là người la-tinh nói tiếng Tây Ban Nha như chúng ta nói tiếng mẹ đẻ. Ngài là chuyên gia về giáo luật, về luật Giáo hội và có trình độ học vấn cao. Ngài làm việc như một linh mục địa bàn ở Peru, sau đó ngài làm giám mục ở một giáo phận có điều kiện sống khó khăn. Trên thực tế, ngài là người Mỹ la-tinh, một điểm rất có lợi cho Giáo hội.

Tâm lý của ngài như thế nào, ngài luôn tỏ ra điềm tĩnh và tươi cười…

Tôi không thể nói về việc bầu cử, nhưng trong suốt quá trình này, tôi bị ấn tượng mạnh vì một người… Tôi đã thấy được con người bên trong của ngài… Chúng ta biết gió thổi nhưng chúng ta không biết gió sẽ thổi đi đâu, đó là cách Chúa Thánh Thần làm việc. Và rồi người được chọn chấp nhận công việc được giao với thái độ bình thản đáng kinh ngạc. Chuyện này chỉ xảy ra trong vài phút: bạn là giám mục, là hồng y và bây giờ là giáo hoàng!

Tại sao Giáo hoàng lại giao cho ngài hồ sơ khổng lồ về việc bổ nhiệm giám mục?

Đây cũng là công việc của Chúa Thánh Thần. Giống như Đức Phanxicô, ngài đến từ Châu Mỹ la-tinh. Ngài đã có một sự nghiệp đồ sộ về mục vụ và trí thức ở đó. Khi tìm người ở địa vị quan trọng bổ nhiệm các giám mục trên toàn thế giới, Đức Phanxicô đã chọn Hồng y Prevost vì ngài thấy các đức tính cần có cho chức vụ này nơi Hồng y Prevost. Hồng y biết cách vây quanh ngài những người bạn tốt. Chúng ta không thể cai trị một mình.

Về nội dung và hình thức, phong cách của Đức Lêô XIV như thế nào?

Tôi biết ngài khi ngài làm ở Bộ Giám mục vì công việc của Sứ thần Tòa thánh là chuẩn bị hồ sơ để bổ nhiệm giám mục. Giáo hoàng bổ nhiệm nhưng chúng tôi chuẩn bị hồ sơ bổ nhiệm. Đức Lêô rất điềm tĩnh, sâu sắc, có học thức, ngài nhìn trước mọi việc và rất thanh thản. Tôi luôn thấy ngài thanh thản nhất là trong những ngày gần đây. Khi chúng ta trải qua một thay đổi lớn như vậy, chúng ta sẽ lo lắng bồn chồn. Tôi thấy ngài thanh thản lạ lùng. Khi biết người đã từng làm việc với mình và bây giờ họ là Giáo hoàng chỉ sau vài phút… thấy họ mặc đồ trắng, mọi thứ đã thay đổi, nhưng họ thì không.

Ngay từ đầu, ngài nhấn mạnh đến “hòa bình và Chúa Kitô” như thế cho thấy điều gì trong bối cảnh địa chính trị căng thẳng này? 

Trước hết tất cả chúng tôi đều ngạc nhiên về tên ngài chọn. Đã có tên Bênêđictô, tên Phanxicô và bây giờ là tên Lêô. Ngài theo Đức Lêô XIII, giáo hoàng của thời kỳ đầu học thuyết xã hội Giáo hội, của cuộc cách mạng công nghiệp, thời điểm Giáo hội thích nghi với hiện đại. Đó là khía cạnh đầu tiên. Về chủ đề hòa bình, chúng ta nhớ đến cuộc chiến của Đức Phanxicô chống lại sự điên rồ của chiến tranh và vũ khí. Ngài đã vượt ra khỏi logic hiếu chiến đang giam cầm thế giới mà chúng ta không thể thoát ra được. Vì vậy sẽ có sự liên tục ở cấp độ này. Học thuyết xã hội của Giáo hội nhắc chúng ta công giáo không phải là một tôn giáo thân tình, nhưng là tôn giáo có tác động đến thực tại. Cuối cùng, việc ngài nhắc đến Chúa Kitô là để chống việc ý thức hệ hóa đức tin.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch