Thánh Camillus đã từ bỏ cờ bạc khi cân nhắc đến những gì quan trọng
(và không quan trọng) trong cuộc sống.
Retablo, “St. Camillus de Lellis” (photo: Public Domain)
John Grondelski
18 tháng Bảy, 2022.
Người ta nói rằng tội nhân có quá khứ, nhưng các thánh có tương lai. Thánh Camillus de Lellis (1550-1614) đã có một quá khứ. Trong gần cả cuộc đời, ngài mắc chứng nghiện cờ bạc, và nó thậm chí đưa ngài đến cảnh túng quẫn. Hết lần này đến lần khác ngài sa vào thói xấu này. Nhưng nhờ ơn Chúa, đó cũng là một thói xấu ngài đã vượt qua.
Là con của một người lính, Camillus cuối cùng đã tìm thấy con đường đến với binh nghiệp cho riêng mình. Anh vướng vào tật nghiện cờ bạc trong quân đội. Một tu sĩ dòng Phanxicô đã cố gắng sửa chữa con đường của anh và Camillus đã tìm cách gia nhập dòng, nhưng bị từ chối. Anh tìm đường đến Roma, và tại đây anh tìm việc làm trong một nhà thương dành cho những người bệnh nan y. Căn bệnh không có lòng nhân từ — anh hy vọng sẽ chữa khỏi chứng áp-xe ở chân. Không giống như thói nghiện cờ bạc, căn bệnh áp-xe vẫn hành hạ anh cho đến chết. Quả thật, thói cờ bạc và tính hay cãi vã đã khiến anh bị đuổi khỏi bệnh viện, vì thế anh quay trở lại với binh nghiệp. Khi hết thời gian phục vụ, anh đi làm tại một dự án xây dựng cho một số tu sĩ Dòng Capuchins. Lần này, người giám hộ tìm cách xoay chuyển thói nghiện cờ bạc của anh, và mặc dù anh tìm cách gia nhập cộng đoàn, họ từ chối vì vấn đề ở chân của anh.
Camillus trở lại Roma và nhà thương nơi anh đã làm việc trước đây. Các vấn đề ở chân của anh tạm thời dịu xuống, và với một cuộc đời đã thay đổi, anh trở thành một y sĩ và cuối cùng là giám đốc của nhà thương đó.
Các bệnh viện của thế kỷ 17, đặc biệt dành cho những bệnh nhân nan y, với ban nhân viên không phải là những người có chuyên môn về chăm sóc sức khỏe mà thường là những người lính đánh thuê và phạm nhân thực hiện những công việc mà về sau gọi là “đền tội” — và điều mà ngày nay chúng ta có thể gọi là “phục vụ cộng đồng”. Do đó, cam kết của họ đối với bệnh nhân thường bị nghi ngờ. Camillus de Lellis — người hiểu rõ quân đội và bệnh tật — đã xoay chuyển tình thế. Tuy nhiên, khi công bố kế hoạch thành lập một dòng tu dành cho những người phục vụ trong bệnh viện, anh đã vấp phải sự phản đối và đã phải rời bỏ bệnh viện đó để chuyển đến “Bệnh viện Chúa Thánh Thần” ở Roma, nơi tầm nhìn của anh cuối cùng được bén rễ.
Ở tuổi 32 — khá trễ, và đã ở nửa cuộc đời (ngài qua đời năm 64 tuổi) — Cha mới bắt đầu con đường đến với chức tư tế. Cha cũng thành lập một dòng tu mới, “Những Linh mục của ơn Chết lành”, các thành viên của dòng tận hiến để phục vụ những người bị dịch bệnh và trợ giúp những người hấp hối. “Dòng Thừa tác viên Bệnh nhân”, như tên gọi của nó, đã bầu Cha Camillus là bề trên đầu tiên của dòng, nhưng cuối cùng cha từ chức để cống hiến trực tiếp cho thừa tác vụ của cộng đoàn. Dòng Camillian tiếp tục cho tới ngày nay, với các nhánh nam, nữ và giáo dân.
Cha Camillus từ bỏ cờ bạc khi cân nhắc đến gì là quan trọng — và không quan trọng — trong cuộc sống. Điều gì tồn tại và điều gì qua đi trong cuộc sống.
Cha Camillus đã chứng kiến đủ những cái chết trong cuộc đời: khi là một người lính, giữa những người nghèo khổ cùng cực, giữa những người bệnh. Trong một giai đoạn lịch sử khi các bệnh dịch tả và dịch bệnh là rất phổ biến, “bệnh viện dã chiến” của Cha Camillus đã mở ra để tiếp xúc gần gũi và riêng tư với những người bị ảnh hưởng, những người mắc bệnh nan y và những người sắp chết. Cùng với Thánh Giuse, Thánh Camillus de Lellis cũng được biết đến là đấng bảo trợ ơn chết lành. Thừa tác vụ linh mục của ngài trao ban các Bí tích Cuối cùng — Giải tội lần cuối, Bí tích Bệnh nhân và Của ăn đàng là lần Rước lễ cuối cùng để lãnh nhận “của ăn đi đường” cho một người — đã đưa không biết bao linh hồn đến với phần thưởng thiên đàng của họ.
Thừa tác vụ đối với người hấp hối là trọng tâm của Saint in Art hôm nay. Tác phẩm nghệ thuật xuất phát từ một bức tranh gian cung thánh (retablo) thế kỷ 19 của Mexico. “Retablo” là nghệ thuật dân gian thể hiện lòng sùng kính trong các nhà thờ làng ở Mexico và Tây Nam Mỹ ngày nay, ban đầu được sử dụng để hướng dẫn cho những người trở lại đức tin Công giáo và sau đó để nhấn mạnh những điểm chính của đức tin. Thời gian đầu tranh được vẽ trên gỗ, sau đó chúng được gọi là “lamina” vì chúng thường được sơn trên thiếc — như trong ví dụ này.
Bức retablo này mô tả Thánh Camillus de Lellis đang giải Tội lần cuối cho một người hấp hối, như tiêu đề viết: “Thánh Camillus de Lellis, Đấng bảo trợ cho những người trong cơn khốn khổ cuối cùng của họ.” Các linh mục mặc áo chùng thâm và thánh giá đỏ là các cha dòng Camillia. Họ cầm theo sách kinh, ngọn nến thánh truyền thống được thắp sáng trên giường hấp hối và nước thánh để xua đuổi ma quỷ.
Các dải băng chữ cạnh mỗi nhân vật có chức năng giống như bong bóng ghi lời thoại trong các phim hoạt hình, truyền đạt những điều mỗi người đang nói. Thánh Camillus khuyên nhủ người hấp hối hãy xác quyết “Con tin Chúa, con mến yêu Chúa, con trông đợi Chúa, con tín thác vào Chúa.” Người hấp hối hướng ánh mắt nhìn vào thánh giá phía trên giường bệnh, thừa nhận tội lỗi của mình — “Nó đè trong tâm hồn của kẻ vấp phạm là con.”
Câu chuyện tâm linh về việc con người bước ra khỏi thế gian này được miêu tả với cảnh các thiên thần và ác quỷ đều có mặt trong phòng bệnh. Những con quỷ, nửa người nửa vật, đang rút lui, nhận thấy rằng chúng đã bị mất linh hồn này. Sáu người đã ở trong lửa địa ngục, người ở dưới cùng đang cầm một con rắn, và hai người sắp chìm mình trong những ngọn lửa đời đời. Bốn người tháo chạy khỏi người đang giải tội, một người bịt tai trước những lời tha tội. Hai con quỷ hướng ra phía cửa sổ, có lẽ đi tìm một linh hồn khác để ăn tươi nuốt sống (1 Pr 5:8).
Một thiên thần — thiên thần bản mệnh của ngài? — đứng ở phía đầu người lâm tử. Một thiên thần khác từ trên cao giáng xuống với vòng hoa màu xanh lá cây, “triều thiên vinh thắng” biểu thị sự cứu độ. Người lâm tử đã “đấu trong cuộc thi đấu cao đẹp, đã chạy hết chặng đường, đã giữ vững niềm tin. Giờ đây chỉ còn đợi vòng hoa dành cho người công chính” (2 Tm 4:7-8).
Bức retablo nằm trong Bảo tàng Nghệ thuật Lowe, Đại học Miami.
Trong thời đại vô trùng, một vị thánh như Thánh Camillus de Lellis có thể được coi là di tích nào đó từ một thời xa xưa. Thời gian hai năm rưỡi vừa qua đã đưa trở lại thực tại của những bệnh tật, những trận dịch bệnh mà thế giới và người Kitô giáo đã từng phải chiến đấu chỉ là một loại virus. Thánh Camillus de Lellis thách đố con người thế kỷ 21 hãy đo lường lòng nhân ái của họ so với lòng nhân ái của thế kỷ 17: các quy định được đưa ra khi COVID-19 bắt đầu — những quy định đã khiến nhiều người phải chết cô đơn — có thực sự nhân đạo không? Ngài cũng thách đố Giáo hội của thế kỷ 21 kiểm tra tính sẵn sàng thừa tác vụ của mình đối với bệnh nhân và người hấp hối so với sự sẵn sàng và lòng quảng đại của vị thánh từng nghiện cờ bạc.
[Nguồn: ncregister]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 19/7/2022]
