Thơ diễn ý:
Chúa xuất hiện, Gioan ngồi tù,
Dân chúng thắc mắc, lù mù chả thông.
Có phải là Đấng đợi trông,
Hay còn ai khác chờ mong tháng ngày?
Báo cáo tường tận thế nầy:
Phong cùi được sạch, sum vầy đời vui.
Mù què câm điếc tối đui,
Bệnh tật biến mất! Tin Vui người nghèo.
Chết rồi sống lại cái vèo,
Hỏi rằng ai khác chống chèo thời nay?
Gioan sứ giả tuyệt hay,
Dọn đường cho Chúa, cho hay tin mừng:
Tân ước, khai mở, tưng bừng,
Diễm phúc cho kẻ chưa từng đợi trông.
Vì nay Con Hóa Công,
Ở giữa nhân thế, thật không đâu bằng. Amen.
A. Video bài giảng
CHÚA NHẬT III MÙA VỌNG, NĂM A
Sách Ngôn Sứ Isaia 35. 1-6a.10;
Thư Thánh Giacôbê tông đồ 5.7-10
và Phúc Âm Thánh Matthêô 11.2-11
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Matthêô
Ông Gioan lúc ấy đang ngồi tù, nghe biết những việc Đức Kitô làm, liền sai môn đệ đến hỏi Người rằng: “Thưa Thầy, Thầy có thật là Đấng phải đến không, hay là chúng tôi còn phải đợi ai khác?” Đức Giêsu trả lời: “Các anh cứ về thuật lại cho ông Gioan những điều mắt thấy tai nghe: Người mù xem thấy, kẻ què được đi, người cùi được sạch, kẻ điếc được nghe, người chết sống lại, kẻ nghèo được nghe Tin Mừng, và phúc thay người nào không vấp ngã vì tôi.”
Họ đi rồi, Đức Giêsu bắt đầu nói với đám đông về ông Gioan rằng: “Anh em ra xem gì trong hoang địa? Một cây sậy phất phơ trước gió chăng? Thế thì anh em ra xem gì? Một người mặc gấm vóc lụa là chăng? Kìa những kẻ mặc gấm vóc lụa là thì ở trong cung điện nhà vua. Thế thì anh em ra xem gì? Một vị ngôn sứ chăng? Đúng thế đó; mà tôi nói cho anh em biết, đây còn hơn cả ngôn sứ nữa. Chính ông là người Kinh Thánh đã nói tới khi chép rằng: Này Ta sai sứ giả của Ta đi trước mặt Con, người sẽ dọn đường cho Con đến.
“Tôi nói thật với anh em: Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả. Tuy nhiên, kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông.
Đó là Lời Chúa! Lạy Chúa Kitô, ngợi khen Chúa!
I. Sứ điệp Phúc Âm:
Giêsu thành Nadarét bằng xương bằng thịt đang ở giữa mọi người chính là Đấng Cứu Thế mà Chúa hứa ban cho nhân loại và các tiên tri trong Cựu Ước đã loan báo từ trước.
Đấng Cứu Thế là Đấng đến thực hiện đúng những gì đã loan báo trước: Người mù xem thấy, kẻ què đi được, người cùi được sạch, kẻ điếc nghe được, người chết sống lại, kẻ nghèo được nghe Tin Mừng…
Người có phúc và cao trọng là người làm như Gioan Tẩy Giả: Chuẩn bị cho mọi người đón Đấng Cứu Thế.
II. Diễn giải Phúc Âm:
1. Tại sao Chúa Giêsu không trả lời huỵch toẹt rằng: Ta chính là Đấng cứu thế mà chư dân mong đợi, mà lại trả lời lòng vòng rằng: Các anh hãy về thuật lại ông Gioan các điều mắt thấy tai nghe… người mù xem thấy, kẻ què được đi…
Thật sự Chúa Giêsu không trả lời lòng vòng theo kiểu tránh né. Ngài không muốn chính miệng mình khẳng định về thân thế của mình là Đấng Cứu Thế. Ngài mượn lời Kinh Thánh, sách tiên tri Isaia trong bài đọc một hôm nay, tiên báo về Đấng Cứu Thế để trả lời rằng: Ta chính là Đấng mà các tiên tri đã loan báo hàng ngàn năm trước. Ta đã làm đúng y chang các việc: Cho người mù xem thấy, kẻ què được đi, kẻ điếc nghe được, người chết sống lại…
Phúc Âm Thánh Matthêô mà chúng ta đang sử dụng, được viết cho người Do Thái chính gốc, những người mà xem Kinh Thánh Cựu Ước là cẩm nang, là mẫu mực cho đời sống họ. Nên thay vì nói “Ta là Đấng Cứu Thế!” Chúa Giêsu muốn bảo họ: Muốn biết Ta là ai, xin về mở cuốn Kinh Thánh ra, sách tiên tri Isaia đã nói gì về Đấng Cứu Thế. Tiên tri đã nói là khi Đấng Cứu thế đến sẽ chữa lành bệnh hoạn tật nguyền cho dân: Người mù xem thấy, kẻ què đi được, người điếc nghe được, kẻ chết sống lại… Bây giờ Ta đang làm chuyện đó. Vậy ta là ai?
Xin đan cử một thí dụ để dễ hiểu: Một tháng trước khi Cha sở mới đến nhận nhiệm sở. Giáo dân chưa bao giờ thấy Ngài. Nên thắc mắc là Cha sở mới như thế nào? Người đưa tin diễn tả rằng: Cha sở mới độ chừng 50 tuổi, dáng người hơi thấp và mập, bụng hơi to và lúc nào cũng mặc đồng phục Giáo sĩ. Cha sở mới của anh chị em, làm lễ hơi dài, nhưng Ngài giảng rất hay và thực tế. Cha sở mới của anh chị em rất thân tình và niềm nở với hết mọi người. Cha sở mới của anh chị em tự nấu ăn và rất ít đi nhà hàng. Cha sở mới của anh chị em luôn luôn chú trọng chuyện học hỏi Kinh Thánh… Một tháng sau, giáo dân thấy một linh mục y chang như vậy xuất hiện, những gì loan báo ám hạp những diều họ thấy và họ phải thốt lên rằng: Đúng ổng rồi! Đúng là ông Cha sở mà mình đã được tiên báo một tháng trước.
Hơn nữa cách trả lời gián tiếp của Chúa thật hay. Chúa cho người ta cơ hội để tự mình nghiệm ra Chúa Giêsu là ai? Câu trả lời làm cho người thắc mắc tự nhận định và đánh giá về người mà mình cần nhận diện và nhận dạng. Đúng như có lần Chúa nói: Đến mà xem và rồi hãy quyết định theo Ta hay bỏ Ta. Điều nầy trái ngược với các ứng cử viên chính trị. Thường các chính trị gia phải nói rõ ra mình là ai, mình sẽ làm gì khi được bầu… kèm theo là những lời hứa, phần nhiều là hứa cuội. Niềm tin vào Chúa nên được tự cảm nghiệm, chứ không nên bị áp đặt. Tự do chọn lựa bao giờ cũng có giá trị hơn là bị buộc phải chọn lựa.
2. Xin giải thích câu Chúa nói: Tôi nói thật với anh em: Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả. Tuy nhiên kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông. Tại sao cao trọng nhất, rồi lại nhỏ bé nhất trong Nước Trời? Nước Trời còn có giai cấp hay còn ưu tiên thứ bậc nữa sao?
Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả. Có giải thích rằng: Chúa Giêsu liên kết với lúc Mẹ Chúa mang Chúa lên tận Galilê đến nhà ông Giacaria và bà Elisabeth để chào thăm bà. Lúc đó bà Elisabeth đã mang thai Gioan Tiền Hô được 6 tháng và Phúc Âm nói rằng: Vừa nghe lời chào, thai nhi đã nhảy mừng. Nên Gioan đã là cao trọng nhất, vì chưa sinh ra mà đã nghe thấy Chúa đến viếng thăm mình rồi. Chúa đến nhà ai, như ông lớn đến thăm thường dân, làm cho người đó nên cao trọng?
Tôi không đồng ý với cắt nghĩa “tình cảm” nầy. Thật ra Gioan Tẩy Giả không trở nên cao trọng vì việc ông nhảy mừng trong bụng mẹ, nhưng vì ông là vị tiên tri lớn nhất và quan trọng nhất do sứ mạng mà Chúa dành cho ông, vì ơn gọi mà ông được chọn để thi hành: Ông được thấy và được chuẩn bị cho sự xuất hiện của Đấng Cúu Thế. Nhiều tiên tri loan báo về Đấng Cứu Thế, nhưng không ai được thấy và được làm phép rửa cho Đấng Cứu Thế là Con Thiên Chúa cả. Còn có ai cao trọng hơn người khác cho bằng người đi ra tận sân bay để tiếp đón vị quốc khách và hầu tiếp vị khách tối quan trọng của quốc gia nầy không? Nên Gioan Tẩy Giả cao trọng nhất vì sứ vụ của ông cao trọng nhất, ông được chọn để chuẩn bị mọi người đón tiếp Đấng Cứu Thế và chính ông đã làm phép rửa và giới thiệu Chúa Giêsu là Chiên Thiên Chúa với mọi người.
Tuy nhiên kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông. Chúa Giêsu không có ý phân biệt giai cấp hay thứ hạng trong Nước Trời. Ngài chỉ muốn nói rằng: Những người sống trong thời Tân Ước, thời Nước Trời đã đến, thời Con Thiên Chúa sinh làm người và ở giữa chúng ta là thời hồng phúc và vượt xa hơn thời của Gioan Tẩy Giả, vẫn còn là người của thời Cựu Ước, thời mà con người chỉ mong đợi, chỉ nghe nói về Đấng Cứu Thế, chứ không ai thấy tường tận Đấng Cứu Thế như trong thời Tân Ước.
Để hiểu đoạn câu Phúc Âm nầy, chúng ta nên hiểu Nước Trời không chỉ là nước thiên đàng, mà là nước Chúa tại thế, là thời Tân Ước, là thời mà Con Thiên Chúa xuống làm con người và ở giữa chúng ta. Ai sống trong thời Tân Ước nầy dù là một em bé mới sinh cũng có phúc và cao trọng hơn người đã sống trong thời Cựu Ước, dù là một tiên tri lớn như Isaia.
Xin dùng chuyện thuyền nhân và tỵ nạn để giải thích thêm cho thắc mắc nầy: Cao Ủy Liên Hiệp Quốc công bố: Không giờ ngày 14.3.1989 là ngày đóng cửa trại tỵ nạn Đông Nam Á. Những thuyền nhân nào đến sau 0 giờ, ngày 14.3. 1989 đều không có quyền tị nạn… Tôi nhớ tàu sau cùng của thời tỵ nạn là chiếc tàu MC 325. Chiếc tàu nầy ít người và chỉ cập bờ tỵ nạn Mã Lai trước 30 phút. Chiếc tàu sau MC.326 đến chậm 1 tiếng và thuyền nhân không được nhìn nhận quyền tỵ nạn.
Những người ở tàu MC 325 dù như thế nào vẫn có phúc và may mắn hơn những thuyền nhân ở tàu MC.326, dù chỉ đến trễ một giờ. Bản thân người đến trước giờ đóng cửa không chắc có lý do tỵ nạn hơn so với người đến sau, nhưng cái may mắn là: Đến vào thời diểm được nhìn nhận quyền tỵ nạn.
Người sống trong thời Tân Ước là người có phúc và cao trọng không vì bản thân họ, nhưng vì Đấng cao trọng ở với họ. Chính vì ánh sáng đến mà họ không còn ở trong bóng tối.
III. Thực hành Phúc Âm:
1. Cây Bóng Mát Banyan.
Nếu có ai đến Maui, một trong bảy hòn đảo tạo thành quần đảo Hạ Uy Di thì sẽ thấy có rất nhiều cây Banyan. Không biết tiếng Việt mình gọi là cây gì? Tôi xin tạm gọi là cây Bóng Mát Banyan. Thật sự cây nào cũng có tàng cây và tàng cây tạo thành bóng mát cho khách qua đường.
Tuy nhiên cây Bóng Mát Banyan thật là cây bóng mát nhờ sự vươn dài, lớn mạnh của các cành cây. Sân sau của tòa thị sảnh Maui rất rộng, mỗi cạnh phải dài chừng 50 mét, tức sân sau chiếm diện tích chừng 2.500 mét vuông. Tất cả diện tích nầy rợp bóng mát nhờ một cây Banyan thôi. Mới thoạt nhìn không ai biết cây Banyan chính và đầu tiên ở đâu? Tôi đoán phải là ở giữa sân. Nó phải lớn nhất. Đọc lịch sử, tôi biết là cách đây 20 năm, người ta chỉ trồng một cây Bóng mát Banyan ở giữa sân Toà Thị Sảnh thôi. Từ cây chính nầy, những nhánh cây vươn dài… dài thật dài, vươn ra khỏi thân chứng 15 mét, nhánh cây mọc rễ, đâm xuống đất, nuôi tiếp nhánh cây tiếp tục vươn dài. Những rễ nầy lớn dần thành gốc cây, vững chắc không thua gì thân cây chính lúc ban đầu. Tất cả sân rộng rợp bóng mát với nhiều thân cây phụ nầy.
Chúng ta được kêu gọi làm thành những cành cây tháp nhập vào thân thể Chúa Kitô. Chúng ta gắn liền với thân cây, rút lấy sức sống và vươn sức lớn nhờ thân cây hay chúng ta tiếp tục múc lấy sức sống nhưng không sao đậm rễ tự lập hay đứng vững, trái lại đời sống vẫn èo ọt cằn cỗi và không làm cho thân thể Chúa là cây Banyan vươn sức lớn rợp bóng mát cho muôn người. Ai cũng bận bịu cả. Tuy nhiên người ta vẫn có giờ đi shopping, đi sòng bài hay ngồi hát Karaoke, uống bia rượu hàng mấy tiếng đồng hồ.
Ước gì mỗi ngày chỉ dành chừng 5 phút để đọc lời Chúa, đọc Kiến thức Công giáo hay trau dồi thêm một hiểu biết căn bản nào đó. Nếu chúng ta chỉ dành chừng 10 phút một ngày cho Lời Chúa, hay cho những điều cần thiết để sống đạo, chúng ta sẽ thành một cây Bóng Mát Banyan cho chính mình và cho người khác.
2. Chọn phụ tùy bỏ cốt lõi (phần cuối của bài Nghệ thuật làm lửa)
Con người dẽ bám vào những nghi thức bên ngoài của tôn giáo mà quên đi sứ điệp thiết yếu của nó. Chiến tranh tôn giáo, sự bất khoan dung của các tín đồ đều bắt nguồn từ khuynh hướng trên. Người tín hữu Kitô chúng ta có lẽ cũng không thoát khỏi khuynh hướng ấy. Chúng ta dễ bị cám dỗ nhìn vào đạo của chúng ta như một hệ thống của những cơ cấu, của những nghi thức, của những điều phải tin, phải giữ, nhưng lại quên đi cái cốt lõi của đạo chúng ta chính là tình yêu. Chúng ta sẵn sàng nhân danh Chúa, nhân danh đạo lý để loại trừ, để bách hại người anh em bằng cách này hay cách khác. Rốt cục cũng giống như bộ lạc cuối cùng trong câu chuyện ngụ ngôn trên đây, lửa của yêu thương mà Chúa Giêsu đã mang đến, chúng ta đã dập tắt đi để thay vào đó bằng những nghi thức thừa thãi trống rỗng. Chúng ta dễ dàng thay thế đạo của yêu thương, đạo của Tin Mừng bằng đạo của hình thức, đạo của giả hình…
Quên đi cốt lõi của Tin Mừng là Yêu Thương, chúng ta cũng loại bỏ chính Chúa Kitô ra khỏi cuộc sống của chúng ta. Không chừng chúng ta cũng đang đóng đinh Ngài một lần thứ hai. Lời kinh của chúng ta sẽ chỉ là những tiếng kêu trống rỗng, các nghi thức của chúng ta sẽ chỉ là những trò hề, nếu cuộc sống của chúng ta chưa được thấm nhuần, tưới gội bằng Lửa của Yêu Thương mà Chúa Giêsu đã mang đến cho chúng ta. (Radio Veritas).
C. Thơ, nhạc diễn ý bài Phúc Âm Chúa Nhật III Mùa Vọng, A tại đây
Lm. Peter Trần Thế Tuyên
