Hình ảnh của Giáo hoàng

Nghịch lý thay, bản tin y tế của Đức Phanxicô đã cho chúng ta thấy một số yếu tố trong cuộc sống hàng ngày của ngài, điều chúng ta chưa thấy trước đây. Thứ bảy hàng tuần, đặc phái viên thường trực của báo La Croix tại Vatican sẽ đưa quý độc giả vào hậu trường của quốc gia nhỏ nhất thế giới này.

lacroix.com, Mikael Corre, 2025-03-15

Một tuần mới với mong chờ bản tin sức khỏe hàng ngày của Đức Phanxicô. Trong phòng báo chí, trước chiếc bàn dài và hẹp màu trắng đặt trước các ô dành cho phóng viên thường trực, ông Matteo Bruni, giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa Thánh tiếp tục đến đây một ngày hai lần để loan tin, giải thích nội dung các thông tin liên lạc đã gởi. Áp lực tăng lên một chút vì các tin mới nhất cho biết tình trạng sức khỏe của Đức Phanxicô có cải thiện đôi chút, nhưng vẫn còn một câu hỏi, khi nào thì chúng tôi được thấy hình của ngài?

Ngài vào bệnh viện ngày 14 tháng 2, đến ngày 6 tháng 3 chưa có một hình ảnh nào của ngài. Vatican kêu gọi tôn trọng đời sống riêng tư. Một thành viên của Giáo triều nói: “Tôi thấy đây là một đòi hỏi khiếm nhã. Chúng ta muốn thấy gì? Một dấu hiệu của sự sống hay những bức ảnh của bác sĩ riêng người Ý Ricardo Galeazzi-Lisi tháng 10 năm 1958 chụp Đức Piô XII khi ngài đau đớn cùng cực để bán cho báo Paris Match.”

Phẩm phục Giáo hoàng

Việc quyết định không chụp các ảnh trong hoàn cảnh này, ngoài vấn đề nhân phẩm nhưng cũng để đúng theo các điều khoản pháp lý ban hành trong Hiến pháp Tông truyền của Đại học Dominica tháng 2 năm 1996: “Không ai có quyền dùng mọi phương tiện để chụp ảnh Giáo hoàng nằm liệt giường, bị bệnh hoặc đã chết, cũng như có quyền ghi lại lời nói của ngài để dùng sau này. Nếu bất kỳ ai, sau khi Giáo hoàng qua đời, muốn chụp ảnh tư liệu về ngài, người đó phải gởi yêu cầu đến Hồng y nhiếp chính (hiện nay là Hồng y Kevin Farrell), ngài sẽ không cho phép chụp hình nếu Giáo hoàng không mặc phẩm phục.”

Nhưng điều này cũng tùy thuộc từng Giáo hoàng, điều khoản của năm 1996 đã không ngăn được Đức Gioan-Phaolô II bị chụp hình trong suốt thời gian ngài bệnh. Nhiều người công giáo còn nhớ sau năm 2004 khi ngài đã bị bệnh Parkinson, không còn đi đứng, không còn nói được dù với câu “Tất cả cho Mẹ, Totus tuus”, chính bản thân đau đớn của ngài nói lên tất cả về sự kết thúc của cuộc sống, của mong manh.

Chiếc bánh ngọt

Lần này quyết định của Đức Phanxicô lại khác. Tòa Thánh muốn minh bạch về tình trạng sức khỏe của ngài: ngài bị viêm hai lá phổi, đi kèm với các thông tin khác. Kể từ ngày 14 tháng 2, báo chí Ý không có thông tin hay bộ lọc nào của bệnh viện Gemelli: “Các thông tin của Vatican đều nói giống nhau, thông báo chính thức chỉ thêm vào những chi tiết vô hại: ngài cầu nguyện ở nhà nguyện, ngài đọc báo, ngài làm việc, ngài có chiếc bánh kỷ niệm 12 năm triều của ngài…”

Với Đức Phanxicô, đây là cách ngài giữ quyền kiểm soát: “Tôi cho quý vị biết, cũng có một cách để nói rằng không có gì cả sau những lời đồn đại, để nhấn mạnh không có chi tiết mới nào trong các bản tin này.” Tóm lại đây là khía cạnh chính trị, không thi ca, không thần học thân xác, không về sự mong manh của cơ thể. Không có gì nghịch lý về nhân vật và vai trò của ngài.

Ở Rôma, một số thành viên của Giáo triều thực sự muốn hỏi: Ý nghĩa cái chết sau ngày 14 tháng 2 là ý nghĩa gì? Trong bài giảng tuần này, linh mục giảng thuyết Roberto Pasolini của Phủ Giáo hoàng đã nhắc lại: “Với tín hữu kitô, cái chết không phải là kết thúc. Không có gì đáng chú ý trong quá trình chuyển giao.”

Marta An Nguyễn dịch